هم‌افزایی علم و صنعت؛ دانشگاه آزاد چگونه به تقویت اقتصاد منطقه‌ای کمک می‌کند؟

خبرگزاری آنلاین جو؛ دانشگاه در هر جامعه‌ای گرانیگاه تولید علم و بسط فرهنگ و اندیشه‌های نوین است. مقام معظم رهبری در بیانات مختلف خود بار‌ها به نقش بی‌بدیل دانشگاه‌ها در ایجاد تحولات اجتماعی، فرهنگی، علمی و حتی سیاسی اشاره کرده و تأکید داشته‌اند که دانشگاه‌ها باید به‌عنوان کانون‌های علمی و فرهنگی به تربیت انسان‌های متفکر و متخصص پرداخته و در مسیر حل مشکلات جامعه گام بردارند.

بدون تردید، رهیافت دانشگاه‌ها به‌عنوان موتور‌های پیشران کشور به گستره و رزمگاه حل مشکلات و چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، افزون بر تولید علم در شاخه‌های نظری از بایسته‌های جامعه‌ی امروز و سبب رشد و توسعه‌ همه جانبه‌ی ایران اسلامی است.

در سه سال اخیر، دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز با پیروی از افق دید و سند تحول و تعالی دانشگاه، گام‌های مؤثری درراستای بهبود کیفیت آموزشی و توسعه زیرساخت‌های دانشگاهی برداشته است.

این دانشگاه با تشکیل کارگروه‌ها و کمیته‌های متمرکز در حوزه‌های مختلف به شناسایی رشته‌های پویا و مورد تقاضا پرداخته و با برگزاری کمیته‌های آمایش و همکاری با اعضای هیئت علمی، تعداد قابل توجهی رشته جدید در مقاطع مختلف را در استان البرز ایجاد کرده است.

این تلاش‌ها نه‌تنها به افزایش تعداد دانشجویان در مراکز آموزشی مختلف استان منجر شده، بلکه به تقویت ارتباط بین دانشگاه و صنایع محلی و همچنین افزایش درآمدهای غیرشهریه‌ای کمک کرده است.

در این راستا، دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز به‌دنبال ارتقای کیفیت آموزشی و توسعه مهارت‌های عملی دانشجویان به سمت دانشگاه‌های نسل چهارم و پنجم حرکت کرده و در تلاش است تا با ایجاد مراکز نوآوری و پارک‌های علم و فناوری، نقش مؤثری در توسعه اقتصادی و اجتماعی منطقه ایفا کند.

بنابراین بر آن شدیم تا درباره عملکرد سه ساله و برنامه‌های استانی دانشگاه آزاد استان البرز در عرصه‌های رشد و توسعه‌ تحول‌آفرین این دانشگاه با حسین کلانتری خلیل‌آباد رئیس این دانشگاه به گفت‌و‌گو بنشینیم.

گپ و گفت آنلاین جو با کلانتری خلیل‌آباد در پی می‌آید:

توسعه پایدار؛ شناسایی و راه‌اندازی رشته‌های تحصیلی جدید در استان البرز

آنلاین جو: آقای دکتر درراستای تحقق اهداف مندرج در سند تحول و تعالی دانشگاه آزاد اسلامی در البرز با رویکرد مبتنی بر نیاز‌های آمایشی این استان طی سه سال گذشته چه تغییرات و اقدامات مثبتی انجام شده است؟

کلانتری خلیل‌‌آباد: براساس افق دید و سند تحول و تعالی دانشگاه و آمایش استان البرز، دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز در سه سال گذشته طی مراحل صعودی در انطباق با سند یادشده و تشکیل کارگروه‌ها و کمیته‌های متمرکز در هریک از زیرشاخه‌های مرتبط با سند، اقدامات مهمی را انجام داده، ازجمله این اقدامات می‌توان به برگزاری کمیته آمایش با همکاری اعضای هیئت علمی در حوزه‌های مختلف و تلاش مستمر و دائمی در این زمینه اشاره کرد.

در این راستا موفق به شناسایی رشته‌های پویا و مورد تقاضا در سطح استان البرز شدیم که با بررسی و اقدامات صورت گرفته در سطح استان البرز توانستیم ۹۰ رشته جدید کاردانی و کارشناسی در شهر کرج و هشتگرد، ۱۵ رشته کارشناسی ارشد در کرج و هشتگرد، ۵ رشته در طالقان و چهار رشته ایجاد کنیم، این روند و تلاش‌ها در سال‌های آینده نیز ادامه پیدا خواهد و در ادامه می‌توان به افزایش بودجه‌ فرهنگی، توسعه‌ دانشکده‌ها و مدارس مهارتی، تغییر رویکرد آموزشی و اصلاح نظام ارزیابی تحصیلی اشاره کرد.

آنلاین جو: در سه سال اخیر، شاهد پیشرفت‌های متعددی در مرکز آموزشی طالقان، واحد هشتگرد و سایر مناطق بوده‌ایم، در این باره توضیح می‌دهید؟

کلانتری خلیل‌‌آباد: دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز با هدف کاهش تراکم دانشجویی در مناطق مرکزی و توزیع متوازن امکانات آموزشی به راه‌اندازی مراکز آموزشی در شهرستان‌های طالقان و فردیس اقدام کرد و این امر، به توسعه‌ آموزش عالی در مناطق مختلف استان البرز کمک و دسترسی به آموزش را برای دانشجویان تسهیل کرده است.

همچنین در شهر هشتگرد دانشکده مهارت و کارآفرینی ایجاد شد و با رشته‌های جدید و توسعه خدمات توانستیم تعداد دانشجویان را به بیش از ۵ هزار نفر برسانیم، متعاقباّ در مرکز نظرآباد تعداد دانشجو به بیش از ۷۰۰ و در فردیس به حدود ۲ هزار نفر رسیده است؛ البته بالابردن کیفیت آموزش، توسعه و تجهیز آزمایشگاه‌ها و امکانات آموزشی پیشرفته همراه با حضور اعضای هیئت علمی توانمند در پیشرفت واحد‌های دانشگاهی مؤثر بوده است.

آنلاین جو: فعالیت‌های شما در استان البرز برای افزایش درآمد‌های غیرشهریه‌ای و کاهش وابستگی به این نوع درآمدها چگونه بوده است؟

کلانتری خلیل‌‌آباد: در دوره سه ساله ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ فعالیت‌های بسیار خوبی در حوزه‌های مختلف درآمد‌های غیرشهریه‌ای به‌خصوص در زمینه آموزش‌های کوتاه‌مدت، طرح‌های برون‌دانشگاهی، درآمد‌های آزمایشگاهی، فناوری و سرا‌های نوآوری و جذب کمک‌های مردمی صورت گرفت.

امضای تفاهم‌نامه‌های متعدد با نهادها، صنایع استان البرز، راه‌اندازی و تجهیز مجتمع آزمایشگاهی و فعال‌سازی کمیته خیّرین در افزایش درآمد‌های غیرشهریه‌ای نقش بسزایی داشته، به نحوی که ۲.۸ میلیارد تومان درآمد غیرشهریه‌ای در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰ به ۶۶ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۱ و ۲۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۳-۱۴۰۲ رسیده است.

سهم درآمد‌های غیرشهریه‌ای به کل درآمدها نیز از ۳ درصد در سال ۱۴۰۱-۱۴۰۰ به ۱۴ درصد در سال ۱۴۰۲-۱۴۰۱ و ۲۴ درصد در سال ۱۴۰۳-۱۴۰۲ افزایش داشته است و با برنامه‌ریزی‌های انجام شده، در سال‌های آتی شاهد افزایش سهم درآمد‌های غیرشهریه‌ای و تکیه به درآمد‌های پایدار خواهیم بود.

آنلاین جو: دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز چه تدابیری برای توسعه مدارس در مناطق استان البرز دارد؟

کلانتری خلیل‌آباد: در درجه نخست تقویت کیفیت آموزشی ازطریق جذب معلمان متخصص و ایجاد بستر مناسب برای حضور سیستم‌های نظارتی برای تضمین کیفیت آموزشی مدارس از درجه اهمیت بالایی برخوردار است، افزون بر این، دانشگاه دنبال تجهیز مدارس با امکانات پیشرفته‌ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و هوشمندسازی آنها، ایجاد آزمایشگاه‌های علمی و افزایش فضا‌های ورزشی و هنری نیز هست.

همچنین دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز با شناسایی مناطق پرجمعیت و دارای ظرفیت بالا برای راه‌اندازی مدارس جدید و تدوین نقشه راه بلندمدت برای گسترش مدارس و تأمین منابع مالی پایدار گامی مهم و مؤثر در توسعه مدارس و آموزش‌های نوین استان البرز برداشته است.

جزئیات اجرایی و عملیاتی در گزارش معاونت امور مدارس که در شماره‌های آتی منتشر می‌شود، ارائه خواهد شد.

نقش مؤثر خیّرین و کمک‌های مردمی در ارتقای کیفیت آموزش عالی

آنلاین جو: با توجه به تأکید بر ارتباط بین دانشگاه و صنایع استان البرز، دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز چه اقدامی در این زمینه انجام داده است؟

کلانتری خلیل‌آباد: دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز به‌‌خصوص واحد کرج درراستای تقویت ارتباط با صنایع استان البرز، اقدامات متعددی انجام داده است. اصلاح ساختار‌های سازمانی مرتبط با صنعت، برگزاری شورا‌ها و نشست‌های تخصصی با حضور اعضای هیئت علمی فرهیخته، اجرای طرح‌های کارآموزی و کارورزی و معرفی دانشجویان به صنایع استان البرز برای گذراندن دوره‌های کارآموزی و کارورزی با هدف افزایش تجربه عملی و آشنایی با محیط‌های کاری، ایجاد و توسعه مراکز تحقیقاتی با تمرکز بر نیاز‌های صنعتی استان البرز، به‌منظور ارائه‌ راهکار‌های علمی و پژوهشی به صنایع محلی، برگزاری کارگاه‌ها و همایش‌های تخصصی با حضور استادان دانشگاه و کارشناسان صنعتی به‌منظور تبادل دانش و تجربیات، انعقاد تفاهم‌نامه‌های همکاری با شرکت‌ها و سازمان‌های صنعتی استان البرز برای اجرای پروژه‌های مشترک پژوهشی و آموزشی، تشویق و حمایت از پژوهش‌های دانشجویان و استادان که به حل مسائل و چالش‌های صنایع استان کمک می‌کنند از اقدامات مهم دانشگاه در سال‌های اخیر است.

این اقدامات نشان‌دهنده‌ تعهد دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز به تقویت پیوند بین دانشگاه و صنعت، ارتقای مهارت‌های عملی دانشجویان و پاسخگویی به نیاز‌های صنعتی منطقه براساس سند آمایش استان البرز است.

آنلاین جو: با توجه به تأکید شما در سه سال اخیر که دانشگاه باید به سمت دانشگاه نسل ۴ و ۵ حرکت کند، تدابیرتان برای سوق دادن واحد‌های استان البرز به این سمت چیست؟

کلانتری خلیل‌آباد: حرکت دانشگاه آزاد به سمت دانشگاه‌های نسل چهارم (کارآفرین) و نسل پنجم (هوشمند و جامعه‌محور) نیازمند اتخاذ تدابیری است که علاوه بر بهبود کیفیت آموزش، تأثیرگذاری بیشتری در جامعه و اقتصاد داشته باشد.

برقراری ارتباط مؤثر با صنعت و جامعه، ایجاد مراکز نوآوری، پارک علم و فناوری و حضور شتاب‌دهنده‌های کسب و کار برای تقویت ارتباط میان دانشگاه و صنعت، طراحی پایان‌نامه‌ها و پروژه‌های تحقیقاتی براساس نیاز‌های واقعی جامعه و صنعت، تحول در سیستم آموزشی و تأکید بر آموزش مهارت‌محور، تقویت زیرساخت‌های فناورانه و دیجیتال وهوشمندسازی دانشگاه، پشتیبانی از نوآوری، کارآفرینی و سرمایه‌گذاری در پژوهش‌های کاربردی، راه‌اندازی شبکه‌های کارآفرینی به همراه ارتباط میان دانشجویان، استادان و کارآفرینان برای تبادل ایده و تجربه، بین‌المللی‌سازی دانشگاه، همکاری با دانشگاه‌های معتبر جهان، تعامل با جامعه و تأثیرگذاری اجتماعی، تمرکز بر حل چالش‌های اجتماعی، اقتصادی، و زیست‌محیطی منطقه‌ای، تمرکز بر اقتصاد دانش‌بنیان و اجرای طرح‌های پایش، پویش و صدرا از مهم‌ترین تدابیر دانشگاه درراستای حرکت و تبدیل شدن یک دانشگاه نسل ۴ و ۵ هستند

آنلاین جو: با توجه به اهمیت تطابق رشته‌های تحصیلی با نیاز‌های جامعه و صنعت، دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز چگونه توانسته رشته‌های جدید را براساس آمایش استان البرز و زیست‌بوم فناوری طراحی کرده و با صنایع مختلف ارتباط برقرار کند؟

کلانتری خلیل‌آ‍باد: یکی از رویکرد‌های اصلی ما در توسعه و طراحی رشته‌های تحصیلی جدید، توجه به آمایش سرزمین و زیست‌بوم فناوری بوده است؛ بنابراین اقدامات لازم به صورت راه کنش‌های «اصلاح و بازیابی رشته‌های تحصیلی درراستای افزایش هم پیوندی میان رشته‌های تحصیلی» و «کیفیت‌بخشی و تقویت هم‌افزایی میان عوامل زیست‌بوم آموزش‌های فنی و حرفه‌ای و مهارتی» در بسته کاری ارتقای کیفیت و کارآمدی دوره‌های تحصیلی صورت پذیرفت.

ما به دقت نیاز‌های بازار کار، تحولات صنعتی و روند‌های آینده را تحلیل و بر همین مبنا، رشته‌های تحصیلی جدید را در قالب دانشکده‌های موضوعی و شاخه‌های علمی میان‌رشته‌ای طراحی کردیم و این فرآیند به‌‌خصوص در حوزه‌های فناورانه و صنعتی بسیار مؤثر بوده، جایی که هم‌راستایی رشته‌ها با نیاز‌های فناوری روز و بازار کار اهمیت زیادی دارد.

به‌عنوان مثال در رشته‌هایی مانند هوش مصنوعی، فناوری‌های نوین، مهندسی ساخت و صنعت ساختمان و کشاورزی پیشرفته، برنامه‌های آموزشی ما به‌طور مستقیم با زیست‌بوم فناوری و نیاز‌های منطقه‌ای تطبیق داده شد، این رشته‌ها نه‌تنها براساس آمایش استان البرز، بلکه با توجه به ویژگی‌های بومی و صنعتی منطقه ایجاد شده‌اند تا دانشجویان در عرصه‌های کلیدی استان و کشور، نقش مؤثری ایفا کنند.

از دیگر اقدامات کلیدی دانشگاه، ایجاد ارتباط مستمر با صنایع مختلف بوده، به‌عنوان مثال با راه‌اندازی مرکز TMC فنی و حرفه‌ای و طرح پویش، بیش از ۳ هزار دانشجو در ارتباط مستقیم با صنایع و سازمان‌های محلی قرار گرفته‌اند. این ارتباطات به ما این امکان را داده که رشته‌ها و برنامه‌های تحصیلی را به‌طور مستمر با نیاز‌های صنعت هماهنگ و فرصت‌های شغلی و پژوهشی بیشتری برای دانشجویان ایجاد کنیم.

در نتیجه، این هم‌راستایی با نیاز‌های صنایع و زیست‌بوم فناوری نه‌تنها به ارتقای کیفیت آموزشی کمک کرده؛ بلکه موجب جذب دانشجویان علاقه‌مند به رشته‌های کاربردی و موردنیاز بازار کار شده است.

این رویکرد سبب شده تا دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به یک مرجع علمی – صنعتی معتبر در استان البرز تبدیل شود و دانشجویان آن به‌راحتی وارد بازار کار شوند.

آنلاین جو: نقش‌آفرینی خیّران و کمک‌های مردمی و فرهنگ وقف را در توسعه کمّی و کیفی آموزش‌های عالی کشور چگونه ارزیابی می‌کنید و در چشم‌انداز آینده دانشگاه چه برنامه‌ها و اهدافی را دنبال خواهد کرد؟

کلانتری خلیل‌آباد: نقش اصلی دانشگاه‌ها تحقق دو رکن مهم آفرینش دانش و گسترش آموزش است که ثمره‌ آن ایجاد ارزش و بهره‌وری درراستای رشد و حرکت جامعه خواهد بود.

در بیشینه‌ دانشگاه‌های موفق و برتر دنیا از سرمایه‌ اجتماعی و معنوی یعنی کمک‌های مردمی و توسعه‌ وقف بهره‌وری‌های خوبی صورت گرفته است. همواره یکی از چالش‌های مهم در پیشرفت و گسترش تولید علم، حمایت‌های مادی و معنوی از دانش و پرورش دانشمندان است، به طوری که امروز با تغییر ماهیت آموزش این بستر بیش از پیش مهیا شده است.

امروزه مطالعات نشان می‌دهد کمک‌های مردمی و بهره‌گیری از موقوفات در دانشگاه‌های اروپا، آمریکا و کشور‌های اسلامی در حال شتاب گرفتن است؛ تا جایی که مراکز علمی بزرگ همچون هاروارد، پیل، استنفورد و … بخش اعظمی از تحقق درآمد‌های خود را از کمک‌های مردمی و خیّرین تأمین می‌کنند.

دانشگاه آزاد اسلامی استان البرز با نگاهی به مطالعات و پژوهش‌های معاصر، نهایت توان خود را درراستای ساخت و ارتقای زیرساخت‌های لازم در حوزه آموزش عالی همچون ایجاد فضا‌های فرهنگی و معنوی، آموزشی، پژوهش و فناوری مصروف داشته که ایجاد کلینیک‌های تخصصی، فضا‌های ورزشی، کتابخانه‌ای و رفاهی نوین در مجموعه ازجمله آنهاست.