دلفین های رودخانه گنگ Ganges River Dolphins

شاید هنگام فکر کردن به حیات وحش هند فیل ها یا ببرها اولین تصاویری باشند که به ذهن می رسند. اما در قلب رودخانه های بزرگ این سرزمین موجودات شگفت انگیزی زندگی می کنند که کمتر شناخته شده اند: دلفین های رودخانه گنگ. این پستانداران آب شیرین که با چالش های متعددی برای بقا روبرو هستند بخشی جدایی ناپذیر از اکوسیستم رودخانه های بزرگ شبه قاره هند محسوب می شوند. شناخت این گونه منحصربه فرد و زیستگاه آن می تواند درک ما را از تنوع زیستی و اهمیت حفاظت از محیط زیست رودخانه ای افزایش دهد و به روشن شدن وضعیت حفاظتی آن ها کمک کند.

ویژگی دلفین های رودخانه گنگ

دلفین های رودخانه گنگ که به نام سوسو (Susu) نیز شناخته می شوند ظاهری کاملا متمایز دارند. این دلفین ها دارای پوزه ای بسیار بلند و باریک هستند که یکی از شاخص ترین ویژگی های ظاهری آن هاست. بدن آن ها معمولا بین ۱.۵ تا ۲.۵ متر طول دارد و وزنشان می تواند تا ۹۰ کیلوگرم برسد.

یکی از بحث برانگیزترین ویژگی های این دلفین ها وضعیت بینایی آن هاست. برای مدت طولانی تصور می شد که این دلفین ها کاملا کور هستند اما تحقیقات جدیدتر نشان داده است که آن ها قادر به تشخیص نور و تاریکی هستند هرچند دید کاملی ندارند. این دلفین ها برای جهت یابی و شکار به شدت به سیستم موقعیت یابی صوتی یا اکولوکیشن متکی هستند و با تولید صداها و تفسیر بازتاب آن ها محیط اطراف و طعمه های خود را شناسایی می کنند.

دلفین های رودخانه گنگ در آب های شیرین زندگی می کنند و عمدتا در بخش های عمیق تر رودخانه یافت می شوند. رفتار اجتماعی آن ها اغلب در قالب گروه های کوچک ۳ تا ۴ نفره یا حتی به صورت انفرادی دیده می شود اگرچه در محل تلاقی رودخانه ها یا مناطق آرام تر آب ممکن است گروه های بزرگ تری نیز مشاهده شوند. رژیم غذایی اصلی آن ها شامل انواع ماهی هاست اما از قورباغه ها دوزیستان و گاهی پرندگان آبزی کوچک نیز تغذیه می کنند.

رودخانه گنگ

رودخانه گنگ که شریان حیاتی بخش وسیعی از شمال هند و بنگلادش محسوب می شود نقشی محوری در زندگی میلیون ها نفر ایفا می کند. این رودخانه از کوه های هیمالیا سرچشمه گرفته و در مسیر خود از شهرهای پرجمعیتی مانند واراناسی عبور می کند و در نهایت به خلیج بنگال می ریزد.

اهمیت رودخانه گنگ تنها به جنبه جغرافیایی و اقتصادی آن محدود نمی شود؛ این رودخانه در آیین هندو قداست ویژه ای دارد و محل برگزاری مراسم مذهبی متعددی است. با این حال همین ارتباط عمیق انسانی چالش های زیست محیطی بزرگی را برای رودخانه و ساکنان آن از جمله دلفین های رودخانه گنگ به وجود آورده است.

آلودگی شدید ناشی از فاضلاب شهری و صنعتی پلاستیک و همچنین رسوم مذهبی مانند دفن خاکستر مردگان در آب کیفیت آب رودخانه گنگ را به شدت کاهش داده است. این آلودگی ها به همراه صید بی رویه برای استفاده از گوشت و روغن دلفین ها زیستگاه این گونه را تخریب کرده و جمعیت آن ها را به شدت کاهش داده است به طوری که اکنون در فهرست گونه های در معرض خطر انقراض قرار دارند.

بهترین مناطق برای تماشای دلفین های هندی

با وجود کاهش جمعیت دلفین های رودخانه گنگ هنوز هم امکان تماشای این موجودات نادر در برخی مناطق حفاظت شده در امتداد رودخانه های گنگ و براهماپوترا وجود دارد. این مناطق به دلیل اقدامات حفاظتی و شرایط مناسب زیستگاهی شانس بیشتری را برای مشاهده دلفین ها فراهم می کنند.

پناهگاه دلفین های ویکراماشیلا

این پناهگاه که در ایالت بیهار هند قرار دارد به طور خاص برای حفاظت از دلفین های رودخانه گنگ تاسیس شده است. پناهگاه ویکراماشیلا حدود ۵۰ کیلومتر از مسیر رودخانه گنگ را پوشش می دهد و یکی از بهترین مکان ها برای تلاش برای مشاهده این دلفین ها محسوب می شود. فصل مناسب برای بازدید و تماشای دلفین ها معمولا بین ماه های اکتبر و ژوئن است.

پناهگاه حیات وحش شامبال

پناهگاه ملی شامبال در شمال هند در امتداد رودخانه شامبال (یکی از انشعابات رودخانه یامونا که به گنگ می پیوندد) واقع شده است. این منطقه نیز زیستگاه گونه های در معرض خطر از جمله دلفین های رودخانه گنگ و لاک پشت های تاج قرمز است و محیطی مناسب برای تماشای حیات وحش رودخانه ای فراهم می کند.

پارک ملی دیبرو سایکووا

این پارک ملی که در ایالت آسام و بین رودخانه های براهماپوترا و لوهیت واقع شده دارای اکوسیستمی غنی و متنوع است. آب های رودخانه براهماپوترا در این منطقه یکی دیگر از مکان هایی است که می توان با شانس بالا دلفین های رودخانه گنگ را مشاهده کرد. این پارک علاوه بر دلفین ها میزبان گونه های آبزی در معرض خطر دیگری نیز می باشد.

آیا دلفین های رودخانه گنگ کور هستند؟

خیر دلفین های رودخانه گنگ کاملا کور نیستند. آن ها دید بسیار ضعیفی دارند و فقط قادر به تشخیص شدت نور هستند اما نمی توانند تصاویر را ببینند. برای جهت یابی و شکار از اکولوکیشن استفاده می کنند.

دلفین های رودخانه گنگ از چه چیزی تغذیه می کنند؟

رژیم غذایی اصلی این دلفین ها شامل انواع ماهی هاست. آن ها همچنین از قورباغه ها دوزیستان و گاهی پستانداران یا پرندگان کوچک آبزی که در دسترسشان قرار می گیرند تغذیه می کنند.

وضعیت حفاظتی دلفین رودخانه گنگ چگونه است؟

دلفین رودخانه گنگ در حال حاضر به عنوان گونه ای در معرض خطر انقراض (Endangered) طبقه بندی شده است. این گونه به عنوان حیوان آبزی ملی هند تحت حفاظت قرار دارد اما همچنان با تهدیداتی مانند آلودگی و صید مواجه است.

بهترین زمان برای تماشای دلفین های رودخانه گنگ چه فصلی است؟

بهترین زمان برای تماشای دلفین های رودخانه گنگ معمولا در فصولی است که سطح آب رودخانه پایین تر است و دلفین ها در مناطق مشخص تری تجمع می کنند. این دوره معمولا از ماه اکتبر تا ژوئن در مناطقی مانند پناهگاه ویکراماشیلا در نظر گرفته می شود.

طول عمر دلفین های رودخانه گنگ چقدر است؟

اطلاعات دقیق در مورد طول عمر دلفین های رودخانه گنگ در محیط طبیعی محدود است اما تخمین زده می شود که آن ها می توانند حدود ۱۰ تا ۲۰ سال یا بیشتر زندگی کنند بسته به شرایط محیطی و تهدیدات موجود.