دیدنی های تویسرکان قلعه اشتران

در قلب طبیعت کوهستانی و تاریخ کهن استان همدان، شهرستان تویسرکان خودنمایی می کند. این دیار سرسبز که به «شهر گردو» و «طلای سبز» ایران شهرت یافته، گنجینه ای از جاذبه های تاریخی و طبیعی را در خود جای داده است. در میان این شکوه و زیبایی، قلعه اشتران تویسرکان، که به قلعه اردلان نیز معروف است، همچون نگینی درخشان از دوران قاجار، هر بازدیدکننده ای را به سفری در اعماق تاریخ دعوت می کند. این قلعه با شکوه و دیوارهای خشتی و آجری اش، نمادی از گذشته ای پرفراز و نشیب است که روایتگر داستان های بی شماری از خاندان های محلی و اهمیت استراتژیک این منطقه است.

شهرستان تویسرکان، با قدمتی دیرینه و طبیعتی بی نظیر، همواره مقصدی جذاب برای کسانی بوده که به دنبال کشف لایه های پنهان تاریخ و غرق شدن در آرامش طبیعت هستند. آب و هوای معتدل، باغات سرسبز گردو که در فصل پاییز ردایی طلایی به تن می کنند، و رودخانه های جاری، همگی تصویری دل انگیز از این دیار را پیش چشم می گشایند. قلعه اشتران، که مرکز توجه این مطلب است، تنها بخش کوچکی از این زیبایی هاست. این اثر تاریخی، در دل روستای باستانی اشتران، همچون نگهبانی خاموش، سال هاست که نظاره گر گذر زمان بوده و اکنون فرصتی برای ما فراهم آورده تا از نزدیک شکوه معماری و عمق تاریخ را لمس کنیم. گشت و گذار در این قلعه، تجربه ای فراتر از بازدید صرف از یک بنای قدیمی است؛ آنجا حس همراهی با تاریخ، در میان دیوارهای خشتی و برج های سرافراز، به اوج خود می رسد.

قلعه اشتران (اردلان)؛ شکوهی از معماری قاجار در دل تویسرکان

همچون مرواریدی پنهان در دل کوهستان های سرسبز تویسرکان، قلعه اشتران یا همان قلعه اردلان، با شکوهی بی بدیل، خود را به رخ می کشد. این بنای سترگ، یادگاری از دوران پر زرق و برق قاجار، نه تنها یک اثر تاریخی، بلکه تجسمی از داستان های ناگفته و زندگی های گذشته است. قدم گذاشتن در محوطه قلعه، به مثابه ورود به تونل زمان است، جایی که هر خشت و هر آجر، رازی از روزگاران دور را در سینه دارد و به آرامی آن را با بازدیدکننده در میان می گذارد.

۱.۱. معرفی و موقعیت مکانی قلعه اشتران

قلعه اشتران، که گاهی به نام قلعه اردلان نیز شناخته می شود، در روستای تاریخی اشتران، حدود هجده کیلومتری جنوب شرق شهرستان تویسرکان در استان همدان واقع شده است. این قلعه، با موقعیت استراتژیک خود در دامنه کوهستان و در مسیرهای قدیمی، از دیرباز اهمیت فراوانی داشته است. این بنای ارزشمند، با شماره ۱۱۳۷۹ در تاریخ ۱۰ بهمن ۱۳۸۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده و مهر تاییدی بر جایگاه ویژه آن در میراث فرهنگی کشور است.

گفته می شود که این قلعه به دستور حاج مراد خان اردلان، از خاندان های بانفوذ و شناخته شده منطقه در دوره قاجار بنا نهاده شده است. خاندان اردلان تویسرکان، که ریشه هایی در حکمرانان کردستانات داشته اند، نقش مهمی در تاریخ محلی ایفا کرده اند. قلعه اشتران با کاربری نظامی و مسکونی، در گذشته حافظ امنیت و نمادی از قدرت این خاندان بوده و از موقعیتی ممتاز برخوردار بوده است. این قلعه مشرف به قلعه خان گرمز بوده و در مسیر جاده قدیمی همدان-تویسرکان (از طریق گنجنامه) قرار گرفته، که این خود بر اهمیت نظامی و ارتباطی آن می افزاید. تصور کنید، کاروان هایی که از مسیر گنجنامه به سوی تویسرکان و مناطق دیگر در حرکت بودند، از کنار این قلعه عبور می کردند و این سازه بلندبالا، با برج های دیده بانی اش، ناظر بر عبور و مرور و حافظ امنیت راه بود.

۱.۲. تاریخچه پرفراز و نشیب قلعه اشتران

تاریخچه قلعه اشتران به دوران قاجاریه بازمی گردد، زمانی که این سرزمین شاهد فراز و نشیب های بسیاری بوده است. قلعه اشتران، به دلیل قرار گرفتن در مسیرهای استراتژیک، از جمله جاده قدیمی همدان-تویسرکان (از طریق گنجنامه)، نقش مهمی در کنترل و نظارت بر این مسیرها ایفا می کرده است. این جاده که از دیرباز به عنوان یکی از مسیرهای شاهی و نظامی شناخته می شد، قلعه اشتران را به یک نقطه کلیدی برای مقاصد نظامی و تجاری تبدیل کرده بود.

اما قدمت روستای اشتران، خود بسیار فراتر از دوره قاجار است. سنگی قدیمی، با حکاکی هایی به خط کوفی و قدمتی متعلق به سال سوم هجری قمری، در مسجد این روستا نگهداری می شود. این سنگ نوشته، گواه و نشانه ای قدرتمند از دیرینگی و پیشینه غنی این سرزمین است و به روشنی نشان می دهد که روستای اشتران، از قرن ها پیش، مأمن مردمان سخت کوش و تمدنی رو به رشد بوده است. وجود چنین اثری در کنار قلعه قاجاری، این منطقه را به پازلی تاریخی تبدیل می کند که هر قطعه آن، بخشی از هویت اصیل ایران را بازگو می کند. تصور کردن زندگی در این روستا در قرون ابتدایی اسلام، با کوچه ها و خانه های ساده و مردمی که به کار کشاورزی مشغول بودند، خود تجربه ای شیرین و خیال انگیز است.

۱.۳. جزئیات معماری و سازه قلعه؛ شاهکاری از خشت و آجر

قلعه اشتران، با وسعتی حدود یک هکتار، نمونه ای درخشان از معماری باشکوه قاجاریه است که توانسته در طول سالیان دراز، بخش هایی از اصالت و زیبایی خود را حفظ کند. این بنای عظیم، شامل ساختمان های بیرونی و اندرونی است که با دقت و ظرافت خاصی طراحی شده اند تا هم کاربری دفاعی داشته باشند و هم آسایش ساکنان را فراهم آورند. ساختمان های اصلی قلعه در دو طبقه مسکونی و یک طبقه زیرزمین (که در حقیقت بخشی از طبقه اول محسوب می شود) بنا شده اند. در هر طبقه از این قلعه، سیزده اتاق تزئینی وجود داشته که نشان از زندگی پرشکوه و اهمیت این بنا در گذشته دارد.

ورودی قلعه، با یک هشتی بسیار زیبا و دلنشین آغاز می شود. این هشتی که محلی برای کنترل و انتظار بوده، با یک راهروی باریک به داخل قلعه هدایت می کند. بالای هشتی ورودی، ساختمانی شامل چند اتاق به عنوان محل نگهبانی طراحی شده بود که از طریق راهروی داخلی به حصار طویله و سایر بخش ها متصل می شد. این ساختار نشان از تدابیر امنیتی و نظامی قلعه دارد.

یکی از برجسته ترین عناصر دفاعی قلعه، چهار برج مدور و تنومند آن است که در چهار گوشه قلعه قرار گرفته اند. این برج ها نه تنها زیبایی خاصی به بنا بخشیده اند، بلکه در زمان خود، نقش حیاتی در حفاظت از قلعه در برابر حملات ایفا می کرده اند. دیوارهای قلعه نیز با استفاده از مصالح بومی و مقاوم، نظیر چینه و خشت ساخته شده اند. اما آنچه این دیوارهای خشتی را متمایز می کند، آجرکاری های تزئینی و ظریفی است که در نماها به کار رفته است. این آجرکاری ها، با نقوش هندسی و اسلیمی، زیبایی خاصی به قلعه بخشیده اند و نشان از هنر و مهارت معماران و بنایان آن دوران دارد.

در گذشته، تأمین آب شرب قلعه از طریق یک قنات در حیاط اندرونی صورت می گرفت. وجود این قنات، خود نشانه ای از خودکفایی و استقلال قلعه در برابر محاصره های احتمالی بوده است. گرچه اکنون این قنات خشک شده و تنها خاطره ای از جریان زندگی در گذشته را به یادگار گذاشته است، اما تصور صدای دلنشین آب در حیاط قلعه، حس زندگی را در رگ های این بنا جاری می کند. هر گوشه از قلعه، از دیوارهای بلند و برج های مدور گرفته تا هشتی ورودی و اتاق های متعدد، داستانی از معماری هوشمندانه و زندگی پر جنب و جوش را روایت می کند.

۱.۴. وضعیت کنونی قلعه و آینده امیدبخش آن

امروز که قلعه اشتران را از نزدیک مشاهده می کنیم، با وجود عظمت و زیبایی گذشته اش، نشانه هایی از تخریب و بی توجهی نیز به چشم می خورد. بخش هایی از دیوارهای خشتی فرو ریخته و آجرکاری های تزئینی آسیب دیده اند، گویی زمان با بی رحمی رد پای خود را بر پیکره این بنای تاریخی حک کرده است. این وضعیت، دل هر دوستدار میراث فرهنگی را به درد می آورد و نیاز مبرم به مرمت و حفاظت را یادآوری می کند.

اما در کنار این تصویر، خبر خوشی نیز وجود دارد که روزنه ای از امید را به سوی آینده قلعه اشتران باز می کند. روستای اشتران به عنوان اولین روستای هدف گردشگری استان همدان تأییدیه کمیته فنی را دریافت کرده است. این اتفاق مبارک، نویدبخش توجه بیشتر به این منطقه و به ویژه به قلعه اشتران است. امید است که با همت مسئولان و تخصیص اعتبارات لازم، بازسازی و احیای این قلعه آغاز شود تا این اثر تاریخی بتواند دوباره شکوه خود را بازیابد. تصور قلعه ای که مرمت شده و به عنوان یک موزه محلی یا مرکزی برای جذب گردشگر فعالیت می کند، رویایی شیرین است که می تواند به توسعه پایدار روستا و رونق اقتصادی آن کمک شایانی کند. روستای اشتران، با بافت مناسب، جاذبه های گردشگری بکر و آثار تاریخی به ثبت رسیده همچون قلعه نظامی حمزه خان و چهار عمارت بازمانده از خان های عهد قجر که بر بالای تپه ای پوشیده از درختان قرار گرفته اند، پتانسیل عظیمی برای تبدیل شدن به یکی از قطب های گردشگری استان را داراست.

اینکه روستای اشتران به عنوان اولین روستای هدف گردشگری استان همدان تأییدیه کمیته فنی را دریافت کرده، خبری دلگرم کننده برای دوستداران میراث فرهنگی و توسعه پایدار است و نویدبخش احیای قلعه اشتران در آینده ای نزدیک خواهد بود.

۱.۵. راهنمای عملی بازدید از قلعه اشتران

بازدید از قلعه اشتران، تجربه ای منحصر به فرد برای هر علاقه مند به تاریخ و معماری است. برای اینکه بتوانید بهترین بهره را از این سفر ببرید، به نکات زیر توجه کنید:

آدرس دقیق و مسیر دسترسی

قلعه اشتران در روستای اشتران، شهرستان تویسرکان، استان همدان واقع شده است. برای رسیدن به این قلعه، بهترین راه استفاده از خودروی شخصی است. از شهر تویسرکان، با دنبال کردن تابلوهای راهنما به سمت روستای اشتران حرکت کنید. مسیر، آسفالت و نسبتاً هموار است و پس از ورود به روستا، با کمی پرس وجو از اهالی خونگرم و مهمان نواز روستا، به راحتی می توانید قلعه را پیدا کنید. معمولاً قلعه در قسمت مرتفع روستا و مشرف به اطراف قرار دارد.

بهترین زمان بازدید

فصول بهار و پاییز، به دلیل آب و هوای معتدل و مناظر طبیعی دل انگیز، بهترین زمان برای بازدید از تویسرکان و قلعه اشتران هستند. در بهار، طبیعت سبز و خرم است و شکوفه های درختان جلوه ای خاص به منطقه می بخشند. در پاییز نیز، باغات گردو و درختان اطراف، رنگارنگ شده و چشم اندازهای بی نظیری خلق می کنند. تابستان ها ممکن است کمی گرم باشد، اما روزهای طولانی تر امکان بازدید مفصل تر را فراهم می آورد. ساعات مناسب روز نیز معمولاً صبح زود یا عصر است که نور خورشید ملایم تر است و برای عکاسی ایده آل است. غروب آفتاب از بالای قلعه، منظره ای فراموش نشدنی را به ارمغان می آورد.

هزینه ورودی و ساعات بازدید

در حال حاضر، بازدید از قلعه اشتران رایگان است و محدودیت زمانی رسمی ندارد. با این حال، توصیه می شود در ساعات روشنایی روز و با رعایت احترام به حریم خصوصی ساکنان روستا از قلعه بازدید کنید. معمولاً بازدید از بخش های بیرونی قلعه و حیاط امکان پذیر است، اما به دلیل نیاز به مرمت، ورود به تمامی بخش های داخلی ممکن است مقدور نباشد.

امکانات موجود در روستا

روستای اشتران، به دلیل ماهیت روستایی خود، امکانات محدودی دارد. ممکن است فروشگاه های کوچک محلی برای خرید آب و تنقلات پیدا شود و سرویس بهداشتی عمومی نیز در روستا وجود داشته باشد. اما در خود قلعه، امکانات خاصی برای گردشگران تعبیه نشده است. بهتر است قبل از حرکت، مایحتاج ضروری خود را از تویسرکان تهیه کنید.

نکات مهم برای بازدیدکنندگان

• پوشیدن کفش مناسب: برای پیاده روی در محوطه قلعه و روستا، کفش مناسب و راحت به همراه داشته باشید.
• همراه داشتن آب و خوراکی: به دلیل محدودیت امکانات در نزدیکی قلعه، همراه داشتن آب آشامیدنی و خوراکی های سبک ضروری است.
• حفظ نظافت و احترام به بافت تاریخی: میراث تاریخی، امانت آیندگان است. در حفظ نظافت محیط و احترام به بنای تاریخی و اهالی روستا کوشا باشید.
• فرصت های عکاسی: قلعه اشتران با معماری خاص و موقعیت جغرافیایی اش، فرصت های بی نظیری برای عکاسی فراهم می آورد. دوربین خود را فراموش نکنید تا لحظات خاطره انگیز را ثبت کنید.
• تعامل با اهالی: اهالی روستای اشتران مردمی مهربان و مهمان نواز هستند. تعامل با آن ها و شنیدن داستان های محلی، تجربه سفر شما را غنی تر خواهد کرد.

سفر به عمق تاریخ و طبیعت؛ دیگر دیدنی های تویسرکان

تویسرکان تنها به قلعه اشتران خلاصه نمی شود؛ این شهرستان، گنجینه ای از دیدنی های تاریخی و طبیعی است که مکمل یک سفر دلنشین و خاطره انگیز به منطقه خواهد بود. پس از تماشای شکوه قلعه اردلان، می توان به سمت دیگر جاذبه های تویسرکان روانه شد و از زیبایی های بی شمار این دیار بهره مند گشت. در این بخش، به معرفی برخی از مهم ترین این دیدنی ها می پردازیم تا برنامه ریزی یک سفر کامل برایتان آسان تر شود.

۲.۱. گنجینه های تاریخی تویسرکان

تویسرکان، شهری با قدمت هزاران ساله، مأمن بناهایی است که هر کدام سندی گویا از تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم محسوب می شوند. قدم زدن در میان این آثار، به مثابه بازگشت به گذشته و شنیدن نجواهای تاریخ است.

آرامگاه حیقوق نبی

در مرکز شهر تویسرکان، آرامگاه حیقوق نبی، از پیامبران بنی اسرائیل، با معماری خاص هشت ضلعی و گنبد مخروطی اش، خودنمایی می کند. این مکان نه تنها برای پیروان ادیان الهی دارای قداست است، بلکه از نظر تاریخی و معماری نیز ارزش فراوانی دارد. فضای آرام و معنوی آرامگاه، با درختان سرسبز و مسیرهای پیاده روی، محلی برای تأمل و آرامش است. بازدید از این بقعه، حس ارتباط با تاریخ کهن و شخصیت های مذهبی را در انسان زنده می کند.

خانه مسعودی و خانه دکتر اقتداری

خانه های تاریخی تویسرکان، همچون خانه مسعودی و خانه دکتر اقتداری، نمونه های زیبایی از معماری قاجاری و هنر تزئینی آن دوران هستند. خانه مسعودی با دو طبقه و اتاق شاه نشین پرنقش و نگارش، دیوارهایی که با گچ بری، آینه کاری و نقاشی هایی از پادشاهان ایران باستان تزئین شده اند، هر بازدیدکننده ای را شیفته خود می کند. خانه دکتر اقتداری نیز با سبک حیاط مرکزی و طاق نماهای ضربی سقف طبقه همکف، حکایت از زندگی اشرافی و معماری دلنشین گذشته دارد. قدم زدن در این خانه ها، حس زندگی در آن دوران را به انسان می بخشد و تماشای جزئیات معماری، لذت بخش است.

مدرسه شیخ علی خان زنگنه

در نزدیکی بازار سرپوشیده تویسرکان، مدرسه شیخ علی خان زنگنه، با پلان چهار ایوانی و سی و شش حجره متصل به هم، از دوران صفویه به یادگار مانده است. این مدرسه که روزگاری محل تحصیل طلاب علوم دینی بوده، اکنون نیز کارکرد آموزشی-مذهبی خود را حفظ کرده است. تماشای معماری آجری و طاق های ضربی سقف ها، شکوه و استحکام این بنا را به رخ می کشد و حس کنجکاوی را برای شناخت بیشتر از مراکز علمی و مذهبی گذشته برمی انگیزد.

مسجد جامع تویسرکان و بازار سرپوشیده تویسرکان

مسجد جامع تویسرکان، که قدمت آن به دوران صفویه بازمی گردد، با سادگی و اصالت معماری اش، مکانی برای عبادت و تأمل است. در کنار آن، بازار سرپوشیده تویسرکان، با راسته های اصلی و فرعی پر از زندگی و رنگ، قلب تپنده شهر است. قدم زدن در این بازار، که خود یک جاذبه تاریخی است، فرصتی برای آشنایی با زندگی روزمره مردم محلی و خرید سوغات این دیار فراهم می آورد. اینجا می توان نبض زندگی سنتی را در کنار آثار تاریخی حس کرد.

کاروانسرای شاه عباسی فرسفج

در مسیر تویسرکان به اسدآباد، کاروانسرای شاه عباسی فرسفج، یادگاری از دوران صفویه، با معماری چهار ایوانی و اتاق های متعدد، محلی برای استراحت کاروان ها و مسافران در گذشته بوده است. بازدید از این کاروانسرا، حس سفر در جاده های تاریخی و تمدن پر رونق گذشته را تداعی می کند. ایوان های بلند و اتاق های تو در تو، داستان های بسیاری از رهگذران خسته و تاجران پر شور را در سینه دارند.

۲.۲. آغوش طبیعت تویسرکان؛ آرامش در دل سبزینگی

تویسرکان تنها یک موزه تاریخی نیست؛ بلکه آغوش گشوده ای از طبیعت بکر و چشم نواز است. دره ها، آبشارها و باغات سرسبز، هر کدام به تنهایی می توانند روح و جسم بازدیدکننده را جلا دهند و خاطراتی فراموش نشدنی را رقم بزنند.

دره گزندر (سرابی) و آبشار افشار

دره گزندر، که به دره سرابی نیز معروف است، در ورودی شرقی تویسرکان، با وسعتی حدود پانصد هکتار، باغات میوه و رودخانه سرابی، مکانی ایده آل برای پیاده روی و گذراندن اوقات فراغت در دل طبیعت است. کمی دورتر، در فاصله دوازده کیلومتری شمال شهر، آبشار افشار در انتهای دره اسعد، با جریان دائمی آب و دیواره های صخره ای، منظره ای دل انگیز و آرامش بخش را خلق کرده است. صدای ریزش آب و نسیم خنک آبشار، خستگی را از تن می زداید و روحی تازه می بخشد.

پارک توریستی کمربسته سرکان و چنارهای کهنسال

پارک توریستی کمربسته سرکان، با مسیرهای پیاده روی در سایه درختان تنومند، نهر آبی خنک و چنارهای کهنسال، مکانی عالی برای استراحت و پیک نیک های خانوادگی است. این چنارهای باستانی، که برخی از آن ها هزاران سال قدمت دارند، همچون نگهبانانی خاموش، شکوه و عظمت طبیعت را به تصویر می کشند. نشستن زیر سایه این درختان و گوش سپردن به نوای باد در میان برگ هایشان، حس آرامش عمیقی را به ارمغان می آورد.

چنارهای کهنسال پارک توریستی کمربسته، با قامت برافراشته و قدمت تاریخی شان، نه تنها نمادی از پایداری طبیعت اند، بلکه روایتی از هزاران سال زندگی و پایداری در دل تویسرکان را به گوش هر بیننده ای زمزمه می کنند.

باغات گردو و مسیرهای نهر در تویسرکان

شهرت تویسرکان به «شهر گردو» بی دلیل نیست. باغات وسیع گردو که در فصل برداشت، شهریور و مهرماه، بوی دلنشین گردو و خاک مرطوب را در فضا می پراکنند، یکی از زیباترین دیدنی های این منطقه است. مسیرهای نهر و کوچه باغ های اطراف، فرصتی بی نظیر برای پیاده روی در دل طبیعت و لذت بردن از هوای پاک و مناظر سرسبز فراهم می آورد. این تجربه، خصوصاً در اوایل پاییز، برای علاقه مندان به طبیعت گردی، خاطره ای فراموش نشدنی خواهد بود.

دریاچه مادر و آرامگاه میررضی الدین آرتیمانی

دریاچه مصنوعی مادر، در کنار آرامگاه میررضی الدین آرتیمانی، از جاذبه های جدید و زیبای تویسرکان است. این دریاچه با سه بخش پلکانی و محیطی سرسبز، مکانی دل انگیز برای تفریح و استراحت فراهم کرده است. وجود اردک ها و مرغابی ها بر روی آب، زیبایی این مکان را دوچندان می کند. آرامگاه میررضی الدین آرتیمانی نیز، با معماری ساده و باشکوهش، در فضایی آرام و معنوی، مکانی برای یادبود و تأمل است. این مجموعه، تلفیقی زیبا از طبیعت و فرهنگ را به بازدیدکنندگان ارائه می دهد.

برنامه ریزی برای خلق خاطرات ماندگار در تویسرکان

برای تجربه یک سفر تمام عیار و به یادماندنی به تویسرکان، برنامه ریزی دقیق و آگاهی از جزئیات سفر می تواند بسیار مفید باشد. این شهرستان با جاذبه های متنوع خود، از قلعه های تاریخی تا طبیعت بکر، برای هر سلیقه ای چیزی برای عرضه دارد.

۳.۱. بهترین زمان سفر و اقامت

همانطور که پیش تر اشاره شد، فصول بهار و پاییز، به دلیل آب و هوای مطلوب و مناظر طبیعی خیره کننده، بهترین زمان ها برای سفر به تویسرکان هستند. در بهار، عطر شکوفه ها و سرسبزی بی نظیر طبیعت، روح بخش است و در پاییز، باغات گردو با هزار رنگ خود، جشنواره ای از زیبایی را به نمایش می گذارند. اوایل پاییز، علاوه بر طبیعت دل انگیز، فرصت تجربه برداشت گردو و آشنایی با فرهنگ محلی را نیز فراهم می کند.

برای اقامت در تویسرکان، گزینه هایی در شهر وجود دارد، از جمله هتل ها و اقامتگاه های سنتی که می توانند تجربه متفاوتی از سفر را به شما هدیه دهند. توصیه می شود قبل از سفر، محل اقامت خود را رزرو کنید، خصوصاً در فصول پرگردشگر. همچنین، امتحان کردن غذاهای محلی تویسرکان، بخشی جدایی ناپذیر از تجربه سفر است. آش های محلی، آبگوشت ها و انواع خورش های سنتی، با طعم های بی نظیر خود، کام شما را شیرین خواهند کرد.

۳.۲. سوغات تویسرکان؛ یادگارهای شیرین از شهر گردو

سفر به تویسرکان بدون خرید سوغاتی های محلی، کامل نخواهد بود. این شهر به حق «شهر گردو» نام گرفته و گردو و فرآورده های آن، اصلی ترین سوغات این دیار محسوب می شوند. مغز گردو، باسلوق گردویی، حلوا گردویی و روغن گردو، از جمله محصولاتی هستند که می توانید به عنوان یادگاری از این سفر با خود ببرید. علاوه بر گردو، تویسرکان به دلیل باغات میوه فراوان، لواشک های طبیعی، آلو و عسل نیز شهرت دارد. صنایع دستی محلی، نظیر منبت کاری و ظروف چوبی نیز گزینه های خوبی برای سوغاتی هستند که هنر دست هنرمندان این منطقه را به نمایش می گذارند.

تویسرکان، با گنجینه بی نظیر گردوهای مرغوب و فرآورده های متنوع آن، تجربه ای دلنشین از طعم و فرهنگ را به بازدیدکنندگان هدیه می دهد. طعم اصیل گردوی تویسرکان، خود به تنهایی دلیلی برای یک سفر خاطره انگیز است.

نتیجه گیری

قلعه اشتران تویسرکان، با تمامی شکوه و داستان هایش، نه تنها یک بنای تاریخی، بلکه نمادی از هویت و پایداری این سرزمین کهن است. بازدید از این قلعه، فرصتی بی نظیر برای غرق شدن در معماری قاجار، لمس تاریخ و تصور زندگی مردمان گذشته است. اما این تنها آغاز ماجراست؛ تویسرکان، فراتر از قلعه اشتران، با انبوهی از دیدنی های تاریخی همچون آرامگاه حیقوق نبی، خانه های قاجاری، مدارس و مساجد قدیمی، و بازارهای سنتی اش، یک موزه زنده از فرهنگ و تمدن ایران است.

در کنار این گنجینه های تاریخی، طبیعت بی نظیر تویسرکان نیز با دره های سرسبز، آبشارهای خروشان، پارک های جنگلی با چنارهای کهنسال و باغات وسیع گردو، آرامش و زیبایی بی مانندی را به ارمغان می آورد. تجربه قدم زدن در دره گزندر، شنیدن نوای آبشار افشار، یا تماشای دریاچه مادر، هر کدام به تنهایی می توانند خاطراتی فراموش نشدنی را رقم بزنند. برنامه ریزی یک سفر به تویسرکان، به معنای برنامه ریزی برای تجربه ای جامع و غنی است؛ تجربه ای که در آن تاریخ و طبیعت دست در دست هم، سفری دلنشین و آگاهی بخش را برای هر گردشگری فراهم می کنند. این شهرستان، با تمامی جاذبه هایش، دعوتی است برای کشف زیبایی های پنهان ایران و حفظ این میراث گرانبها برای نسل های آینده.